Centar za kulturu ,sport i informisanje Olovo učesnik radionice „Analitički horizonti u očuvanju baštine“ Univerziteta u Sarajevu – Prirodno – matematičkog fakulteta

Centar za kulturu ,sport i informisanje Olovo bio je u tokom tri dana učesnik radionice , čiji je organizator i domaćin bio Univerzitet u Sarajevu – tačnije Prirodno-matematički fakultet (UNSA-PMF). Radionica je održana o temi „Analitički horizonti u očuvanju baštine“ . Ova radionica se realizuje u okviru Horizon projekta “Ansembli kamenih spomenika i utjecaj klimatskih promjena “  (STECCI), finansiranog od strane Evropske unije, i predstavlja jedinstvenu priliku za sticanje najnovijih znanja i vještina u primjeni naučnih metoda za očuvanje kulturno-historijskog nalijeđa izgrađenog od kamena.

Pod rukovodstvom prof. dr. Nusreta Dreškovića i prof. dr. Saide Ibragić, trodnevna radionica,koja je održana u laboratorijama i praktikumima Prirodno-matematičkog fakulteta od 29. do 31. oktobra 2025. godine, okupila je brojne stručnjake iz oblasti prirodnih i društvenih nauka te konzervacijske nauke koji  su će prezentirali  različite savremene metode i tehnike kao i mogućnosti njihove primjene u očuvanju i daljnoj zaštiti kulturno-historijskog naslijeđa kako na području Evrope tako i cijelog svijeta.

Osim navedenog, fokus radionice bio je i na rezultatima istraživanja koji se odnose na izazove koje klimatske promjene imaju na direktnu ili indirektnu destrukciju spomeničkog naslijeđa. Aktivnosti na radionici su posebno fokusirane na unapređenju spoznaja studenata različitih studentskih usmjerenja sa UNSA i partnerskih zemalja. Radionica je posebno značajna za muzejske stručnjake, istraživače, konzervatore i eksperte koji su angažirani u različitim oblastima konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa.

Prirodno matematički fakultet u Sarajevu već neko vrijeme aktivno sarađuje sa ustanovama kulture u BiH pa samim tim i našim Centrom za kulturu,sport i informisanje s obzirom na činjenicu da se na teritoriji općine Olovo nalazi 33 nekropole sa više od 1 040 stećaka od kojih je nekoliko  pod zašitom UNESCO – a,dok se i 13.objekata kulturno historijskog naslijeđa na području općine Olovo nalazi na listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine .

Polaznici radionice imali su  priliku da se upoznaju s naprednim analitičkim tehnikama kroz teorijski dio i studije slučaja, uključujući Fourier-ovu transformaciju infracrvene spektroskopije (FTIR), X-ray fluorescenciju (XRF) i ultrazvučno pulsno ispitivanje brzine (UPV) i tomografiju. Naglasak je stavljen i na ulogu rendgenske difrakcije (XRD) i skenirajuće elektronske mikroskopije sa energijskom disperzionom spektroskopijom (SEM-EDS) u razumijevanju ponašanja i konzervacije kulturnog naslijeđa.

Radionica i projekat STECCI promovišu interdisciplinarnu saradnju, inovacije i primjenu savremenih materijala i tehnologija u konzervaciji i restauraciji. Posebna pažnja posvećena je praktičnom dijelu, gdje su polaznici mogli uživo vidjeti primjenu metoda poput XRD, SEM-EDS, UPV i FTIR i raditi sa testnim uzorcima.

Predavači su bili, pored naučno-nastavnog osoblja Prirodno-matematičkog fakulteta, eminentni stručnjaci iz oblasti konzervacije i zaštite kulturnog naslijeđa, a koji su ujedno partneri u. projektu STECCI: Stiftung Preußischer Kulturbesitz, Universität für angewandte Kunst Wien, Sveučilište u Splitu – Umjetnička akademija, Univerzitet u Novom Sadu – Prirodno-matematički fakultet, i Institut Mines-Télécom.

Cilj ove radionice da se zajedničkim radom naprave pomaci na očuvanju i unapređenju naše kulturne baštine širom BiH ,saopšteno je na stranici Univerziteta u Sarajevu .

Podsjećamo na listu Nacionalnih spomenika na području Općine Olovo.

• “Crkva Majke Božje sa pokretnom imovinom” (historijska građevina),
• “Drvena džamija u Solunu” (graditeljska cjelina),
• “Rimski most na Orlji kod sela Klinčići” (historijski spomenik),
• “Nekropola sa stećcima na lokalitetu ‘Mramorje’ u selu Moguš” (historijsko područje),
• “Nekropola sa stećcima na lokalitetu Navitak u selu Boganovići” (historijsko područje),
• “Nekropola sa stećcima Salikovac” (historijsko područje),
• “Nekropola sa stećcima „Mramor“ u Musićima” (historijsko područje),
• “Nekropola sa stećcima “Mramorje“ i starim nišanima u Lavšićima” (historijsko područje),
• “Nekropole sa stećcima i nišanimaGurdićima” (historijsko područje),
• “Nekropole sa stećcima, nišanima, obeliskom i ostacima ckve sv. Roka u Bakićima Donjim” (prirodno i historijsko područje),
• “Srednjovjekovne nekropole sa stećcima i stari muslimanski nišani u naselju Drecelj” (historijsko područje),
• “Stara drvena džamija u Miljevićima” (mjesto i ostaci historijskog spomenika).
• “Tora, koja se čuva u Gradskoj biblioteci u Olovu” (pokretno dobro)

Izvor ,www.unsa.ba ,wikipedia.org